Lúc còn trẻ không cống hiến, không mạo hiểm, chỉ vì lý do ổn định mà gia nhập một tổ chức, vì ổn định mà làm một nghề nào đó, để thanh xuân đi qua như thế thì thực sự đáng tiếc.
D không về Bắc Kinh được nữa rồi.
Vào đợt phân công công tác năm đó, ngay sau khi tốt nghiệp, cấp trên của hắn nói: “Cậu xuống cơ sở đảm đương công việc mới một năm rồi trở lại Bắc Kinh nhé!” do trường quân sự của D đã đủ người. Chẳng hề có chút lưỡng lự, D gật đầu bảo: “Cơ sở xa xôi đến đâu tôi cũng sẽ đi, chỉ cần có cơ hội về Bắc kinh”.
Ổn định là chủ đề tôi đã từng nói chuyện với D. Lúc ấy, tôi đã là một người lao động tự do.
“Trong biên chế thì ổn định, thu xếp xong chuyện hộ khẩu, mỗi tháng có lương đều đều, khỏi phải lo cơm áo, tha hồ thời gian làm việc mình muốn.”: Hắn bảo.
Tôi nói thêm: “Tao thấy thứ mày bảo là ổn định, nó thế nào ấy.”
D giải thích: “Mỗi tháng tao đều có thu nhập 5.000 tệ (khoảng 15 triệu VNĐ), ngày nào mày cũng phải phấn đấu hết sức mình, còn tao chẳng cần phải vậy, có thể nằm ngủ thảnh thơi. Nếu không cố gắng dù chỉ một ngày, thì mày lấy đâu ra tiền tiêu?!”
Tôi đáp: “Sống không phải là phải phấn đấu ư?”
Hắn nói: “Khi tao ổn định thì tao phấn đấu lúc nào mà chẳng được, mày không thấy điều đó sao?”
Tôi bảo: “Mày có bao giờ tự hỏi khi mà những người cố gắng làm việc và người không làm gì cả đều được trả như nhau, vậy ai sẽ chịu làm việc tiếp đây?”
Hắn cự lại: “Ấy thế mà có khối người đang vất vả tìm kiếm cuộc sống ổn định đấy!”
Tôi cãi: “Chuyện gì cũng chỉ mang tính chất tương đối. Tao thấy khả năng thay đổi của mày là rất lớn, bởi vì cuộc sống của mày phải phụ thuộc vào chính sách hoặc câu nói của lãnh đạo, thật sự tao không thấy mày ổn định chút nào. Còn những người lao động như tao, dựa vào nỗ lực của bản thân và sẽ được trả lương một cách công bằng mà chẳng phải lệ thuộc vào sự biến chuyển từ ai, tao cần phấn đầu hằng ngày để nhận mức lương phù hợp do thị trường trả chứ không phải từ một người chết mà cả bọn cùng ngủm như mày, hôm nay họ khen mày nhưng có thể ngày mai mày lại là một thành viên bị ghét bỏ không chừng.”
“Thế là sao”, hắn hỏi.
Tôi bèn trêu bảo:” Ví dụ như tao, muốn về Bắc Kinh, chỉ cần có cơ hội,tìm được việc thì chẳng chết đói được, còn mày thì phải tìm người giúp đỡ, phải nhờ vả, phải bỏ tiền..”
Hắn cãi: “Tao sẽ sống dễ dàng hơn mày đấy, kết quả tao với mày cũng đều về Bắc Kinh”
Chẳng biết phải nói gì thêm nữa. Hôm đó, ngoài trời gió thổi mạng, mùa đông đã tới, lạnh tận đáy lòng, trái tim nhiệt huyết nhưng vương lại một nỗi buồn khó tả. D rời Bắc kinh về cơ sở nhậm chức.
Thật đáng tiếc. Danh sách người được điều chuyển về Bắc Kinh sau một năm kể từ ngày D đi chẳng hề có tên hắn.
Ổn định là một công việc ổn định, một hộ khẩu, hay là một căn nhà ba phòng ngủ? Tôi đã từng đặc ra những câu hỏi như thế. Đến tận ngày hôm nay, tôi vẫn không thể hiểu tại sao mỗi tháng làm việc nhàn hạ, nằm đọc sách, đến tháng lãnh 5.000 tệ mới được gọi là ổn định. Không lẽ phải yêu một người nào đó cần phải có một căn nhà, hay buộc phải có hộ khẩu ở Bắc Kinh mới có thể sống ở đó.
Dẫu có thế nào lúc còn trẻ không cống hiến, không mạo hiểm, chỉ vì lý do ổn định mà gia nhập một tổ chức, vì ổn định mà làm một nghề nào đó, để thanh xuân đi qua như thế thì thực sự đáng tiếc.
Sự ổn định trong thế giới ngày một thay đổi ngày nay là điều không hề tồn tại. Cái thời đại mà tổ chức giải quyết mọi thứ, nhà nước bao cấp toàn bộ cuộc sống thế hệ cha mẹ chúng ta, nay đã không còn tồn tại nữa. Mọi thứ đã thay đổi cùng với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế.
Thế nhưng, có rất nhiều người đi tìm cái gọi là ổn định mà đánh mất đi cuộc sống, trả giá bằng cả tuổi thanh xuân, sẵn sàng vì sự yên ổn mà mất đi hoài bão.
Mấy hôm trước gặp lại D, hắn kể cho tôi nghe một câu chuyện.
Đi được ⅓ cuộc đời, người anh học cùng trường của hắn năm nay 30 tuổi, đã cưới vợ và sắp có đứa con đầu lòng của mình, nhưng chẳng may thay đột nhiên tháng rồi bị kỷ luật đuổi việc khỏi tổ chức. Sau khi rời khỏi đấy, anh ấy chợt nhận ra rằng 8 năm sau khi ra trường chẳng làm gì ngoài việc ngồi đọc sách uống trà, lướt điện thoại cả ngày, nhận lương hằng tháng chu cấp và coi đó là cuộc sống vô cùng ổn định. Cầm chiếc hồ sơ xin việc trên tay, anh chẳng có khả năng gì để có thể cạnh tranh với những bạn mới ra trường ngoài cái tuổi đã ngoài ba mươi. Chẳng còn đọng lại chút kiến thức nào, cho dù năm cuối đại học anh đã có cái bằng loại giỏi. Một năm sau đó, anh ta và vợ li hôn.
Một hôm, anh ta với dáng vẻ đầy mệt mỏi nói với D: “Nếu cậu muốn đi, thì đi ngay, đi sớm đi. Nếu không đi thì cũng đừng lựa chọn ổn định ở cái độ tuổi có thể xông pha nhất này, càng không nên nghĩ trên thế giới này có công việc gì ổn định. Hạnh phúc mà cậu đang hưởng thụ hiện tại đều là giả tưởng, có thể một ngày nào đó trong tương lai sẽ biến mất hoàn toàn. Cuộc sống là của bản thân mình, phấn đấu không phải là vì người khác. Hãy xông pha với mỗi công việc cần phải làm mỗi ngày, chỉ có tiến bộ của hôm nay mới là cuộc sống ổn định nhất!”
Cuộc sống ổn định nhất chính là sự tiến bộ của ngày hôm nay! Đừng vì cái gọi là ổn định mà từ bỏ việc khám phá thế giới, vì ổn định mà ngoảnh mặt với khả năng vô hạn của con người. Nếu trên thế gian, điều bất biến lớn nhất chính là sự thay đổi thì hãy nỗ lực bứt lên trong cuộc sống muôn hình vạn trạng này.
Đối với người bộ hành, dẫu hai bên đường hoa cỏ thơm ngát đi nữa, thì họ cũng không hề chọn con đường bằng phẳng. Còn có nhiều người dù bận rộn đến mấy cũng sẽ liếc nhìn những cánh hoa rơi trong gió, bởi chúng không giống như bùn đất nằm yên ổn tại nơi đó, chúng đã nỗ lực bứt lên, và đã đem đến cho thế gian những giây phút khó quên. Điều đó, chẳng phải là điều bạn và tôi muốn có sao?
*Trích cuốn “Gọi là ổn định, thật ra là hoài phí cuộc sống”, tác giả Lý Thượng Long.
