Cuộc khủng hoảng do dịch bệnh COVID-19 gây ra đã vô tình thúc đẩy sự phát triển của nền tảng trực tuyến. Sẽ không thể nào quay ngược lại thời gian, vì thế chúng ta buộc phải lên kế hoạch cho một tương lai mới ở kỷ nguyên số.
Khi Covid-19 buộc các công ty và tổ chức thực hiện các chính sách làm việc tại nhà, sẽ có một sự chuyển đổi đột ngột trong cách thức thực hiện và sắp xếp công việc. Đây chính là điểm khởi đầu cho sự phát triển của kỹ thuật số trong môi trường làm việc. Ngay cả khi tình trạng khẩn cấp về sức khỏe kết thúc, sự phát triển này vẫn sẽ tiếp tục.
Thời gian đầu làm việc tại nhà, nền tảng kỹ thuật số đã được kích hoạt và mọi người không còn bị ràng buộc bởi không gian văn phòng truyền thống. Cuộc sống của họ sẽ bị gián đoạn và đảo lộn. Tuy nhiên, đối với hàng triệu người làm việc Freelancer, kinh doanh qua mạng,… thì hoạt động này là bình thường.
Đặc biệt, đối với những người làm việc trên nền tảng trực tuyến, hiệu quả công việc không phụ thuộc vào nơi làm việc. Họ có thể làm việc từ bất kỳ vị trí nào cho phép kết nối Internet. Đây chính là sự linh hoạt và tự do mà hình thức làm việc này có thể mang lại. Covid-19 chính là chất xúc tác giúp hình thức này phát triển vượt bậc.
Cuộc khủng hoảng lớn…
Hiện tại, dịch bệnh Covid-19 đang khiến nhiều người lao động bị cắt giảm lương thưởng hay thậm chí là lâm vào cảnh thất nghiệp. Những nhân viên tại các công ty vận chuyển, giao hàng chịu áp lực làm việc rất lớn. Bên cạnh đó là các bác sĩ, y tá và nhân viên chăm sóc sức khỏe. Nhiều nhân viên không được hưởng đầy đủ quyền lợi bảo hiểm việc làm hoặc nghỉ ốm. Đó là những tác động nặng nề mà dịch bệnh gây ra tại Hoa Kỳ, Châu u và Châu Á. Điều này có thể tạo nên sự phân chia xã hội và kinh tế, sự bất mãn chính trị tại nhiều quốc gia và khu vực.
Vào giữa tháng 3, Tổ chức Lao động Quốc tế ILO đã công bố ước tính số liệu thất nghiệp toàn cầu là 24,7 triệu người vì Covid-19. Một tuần sau, người đứng đầu bộ phận chính sách việc làm đã cảnh báo rằng kết quả có thể cao hơn rất nhiều. Con số này đã vượt qua số người mất việc trong cuộc khủng hoảng kinh tế 2008 – 2009. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thay đổi phong cách lãnh đạo sau Covid-19.
Và thông điệp quan trọng
Những thống kê này gửi đến chúng ta một thông điệp quan trọng: Việc bảo vệ người lao động trước những tác động bất lợi của cuộc khủng hoảng không chỉ khoanh vùng tại những công việc điển hình. Chúng ta cần bảo vệ cả những người lao động không thuộc những ngành phổ biến.
Những người làm việc trong ngành du lịch, bán lẻ sẽ chịu ảnh hưởng ngay lập tức. Những người làm việc với mức thu nhập không ổn định, lao động làm việc với điều kiện bấp bênh là những người nhận được rất ít sự hỗ trợ của các quốc gia.
Những lỗ hổng dai dẳng trong phạm vi bảo trợ xã hội cho người lao động đã tạo thành một thách thức lớn đối với thị trường lao động của chúng ta, trong môi trường sau Covid-19. Điều này đặc biệt quan trọng đối với tương lai làm việc trong môi trường kỹ thuật số.
Chúng ta cần tạo điều kiện để mọi người tận dụng nền tảng kỹ thuật số để làm việc, vì nhiều lợi ích mà nó có thể mang lại cho doanh nghiệp và người lao động. Nhưng chúng ta vẫn chưa có những chính sách hỗ trợ những người lao động tự do trên nền tảng kỹ thuật số.
Chúng ta đang phải đối mặt với những sai sót và điểm yếu cơ bản của chính sách xã hội và thị trường lao động. Cơ chế này đã để các rủi ro đè nặng lên những công dân dễ bị tổn thương nhất.
Kỷ nguyên số sau dịch bệnh
Chúng ta có thể làm gì? Một sự phục hồi toàn diện là rất quan trọng. Chúng ta cần làm cho tương lai kinh tế kỷ nguyên số sau dịch bệnh COVID-19 miễn nhiễm với virus. Khi đó, thị trường lao động sẽ được xây dựng dựa trên nền tảng công nghệ.
Chúng ta cần thừa nhận kỷ nguyên số là một mô hình mặc định. Tư duy về vai trò của chính phủ và kinh doanh tư nhân cũng cần được thay đổi nhằm đáp ứng tốt hơn cho sự phát triển này.
Trong cuộc khủng hoảng này, có một bài học cho tương lai: Việc người lao động áp dụng phương tiện kỹ thuật số vào công việc đòi hỏi sự cải tiến kèm theo của hệ thống bảo trợ xã hội và phúc lợi xã hội. Điều này nhằm đảm bảo mọi người đều được hưởng an sinh xã hội trong kỷ nguyên số sau Covid-19.
Nếu thực hiện đúng, chúng ta có thể định hình một tương lai công bằng. Do đó, hơn bao giờ hết, thông điệp dành cho các nhà hoạch định chính sách, nhà tuyển dụng, công nhân rất đơn giản: Hãy chuẩn bị cho tương lai. Đưa những người lao động làm việc trên nền tảng trực tuyến vào diện bảo hiểm xã hội. Hãy hành động vì tương lai của nền kinh tế kỷ nguyên số sau dịch bệnh Covid-19.
